Financiële analyse programma's

Per 1 augustus 2024 is het leerlingenvervoer ondergebracht bij Omnibuzz. De kosten voor het leerlingenvervoer stijgen. In de bijstelling van de gemeentelijke begroting is na een zienswijze van de gemeenteraad ingestemd met een realistische raming van 80% van de ritten. Naast de directe vervoerskosten zijn er ook indirectie vervoerskosten en overheadkosten van Omnibuzz in het bedrag opgenomen.

Ten behoeve van onderwijsachterstanden is het restant van de bijdrage van Rijk van het jaar 2023 beschikbaar voor het jaar 2024. Omdat de genoemde mutatie zowel een baat (Rijksbijdrage) als last (uitgaven gemeente) betreft is dit budgettair neutraal.

Het Rijk heeft met betrekking tot leervertragingen in 2021 gelden beschikbaar gesteld die tot en met 2025 ingezet mogen worden. Omdat voor het jaar 2024 een restantbedrag van € 299.463 opgenomen is als baat (Rijksbijdrage) en last (uitgaven gemeente) is dit budgettair neutraal.

Voor dit taakveld is in kader van de zogenaamde brede SPUK (sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis) voor het jaar 2025 een lagere bijdrage beschikbaar gesteld. De mutatie is budgettair neutraal verwerkt omdat er tot hetzelfde bedrag lagere uitgaven tegenover staan.

Door loon- en prijsontwikkelingen van subsidies aan (professionele) instellingen (AMW, Punt Welzijn, Zelfregie NL en Bureau Andersom) stijgen de lasten.

De gemeente Weert is penvoerder voor het plan Samenhang Jeugdhulp en Onderwijs Midden-Limburg 2024-2025. Namens deze gemeenten is een subsidie via BEL (Bovenregionaal Expertisecentrum Limburg) aangevraagd ter uitvoering van het plan om het onderwijs voor elk kind passend te maken en de Jeugdhulp meer integraal te laten werken om zodoende de kwaliteit te verbeteren. De middelen zijn voorlopig alleen voorzien het jaar 2024. De mutatie betreft zowel een baat als een last waardoor dit een neutraal budgettair effect heeft.

Voor de nieuwe huisvesting van de voedselbank zijn in 2024 incidenteel middelen (€ 79.700) via de algemene reserve aangewend waardoor dit verschil budgettair neutraal is. Deze neutrale lasten komen niet voor in 2025.

Ondernemers kunnen zich beroepen op het bedrijfskrediet. Dit betreft een regeling waarbij de gemeente wordt gecompenseerd door het Rijk. Op basis van de recente ontwikkelingen worden zowel de lasten als ook de baten naar beneden bijgesteld.

Op basis van de realisatiecijfers van de afgelopen drie jaar blijkt dat de kosten voor bijzondere bijstand verlaagd kunnen worden tot € 1.608.000.

Het BUIG-budget (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten) voor de bekostiging van de uitkeringen wordt vastgesteld door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Op basis van het voorlopige budget 2024 (meest actuele informatie) dalen de inkomsten met € 222.000.

Ondanks de krappe arbeidsmarkt stijgt de instroom in de bijstand. Naar verwachting zullen de aantallen de komende periode verder toenemen. Daarnaast blijft de taakstelling statushouders en instroom van kwetsbare jongeren hoog. Op basis van bovenstaande stijgt de raming in 2025 met € 177.000.

Wegens hogere instroom en hogere LKS-bedragen voor Beschut Werk (100% van de loonkosten), nemen de lasten in 2025 met € 229.000 toe.

Via het Rijk zijn de afgelopen jaren middelen ter beschikking gesteld in kader van de energietoeslag voor huishoudens welke binnen bepaalde criteria vallen. De afwikkeling (restantmiddelen door overheveling) hiervan is voorzien in 2024. Deze lasten zijn er niet in 2024.

Kwijtschelding afvalstoffenheffing en rioolrecht op basis van de afgegeven prognose van BsGW die ten tijde van samenstelling begroting beschikbaar was. Bijstelling naar meer actuele status vindt plaats in de tussenrapportage (voorjaar 2025).

De aanvullende bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling de Risse neemt af op basis van de conceptbegroting 2025.

De ramingen op de taakvelden worden gezamenlijk toegelicht. Voor de begroting van Wmo maatwerkvoorzieningen wordt gerekend met de meest recente gegevens uit 2024. Voor hulp bij het huishouden zijn we uitgegaan van een stijging van het aantal clienten van 4%, gebaseerd op het gemiddelde van afgelopen jaren. Een tariefstijging als gevolg van het openstellen van de basis- en uitvoeringsovereenkomsten heeft geleid tot een tariefstijging van 4,6% en indexering van 4,2%. Voor begeleiding verwachten we een stijging in het aantal cliënten van 2%, gebaseerd op het gemiddelde van afgelopen jaren. De indexering is hierbij ook 4,2%.

De ramingen op de taakvelden voor jeugdzorg worden gezamenlijk toegelicht vanwege de samenhang van deze posten. De ramingen 2025 zijn gebaseerd op de meest recente prognose voor 2024 en voorlopige indexatie voor 2025. Nadrukkelijk wordt aangegeven dat de prognose 2024 nog erg onzeker is, omdat er nog maar beperkt zorg 2024 gefactureerd is. De indexatie is toegepast op de voorlopige prognose en waar mogelijk gebaseerd op de overeenkomsten voor de verschillende jeugdhulpvormen. Voor het grootste deel van de jeugdhulp is de zogenaamde OVA-index van toepassing, voor 2025 voorlopig 4,56%. Meerjarig is rekening gehouden met het gemiddelde van deze index over de afgelopen jaren. Op onderdelen waar afwijkende indexatie van toepassing is (zoals crisis en CJG) is daarmee rekening gehouden. Er is voor 2026 en verder uitgegaan van gelijkblijvende aantallen en zorgzwaarte. We zien, net als de landelijke ontwikkeling, ook in onze gemeente in nagenoeg alle zorgvormen een stijging van de zorgkosten. De grootste stijging is te zien in de ambulante hulpverlening en de dienstverlening van de gecertificeerde instellingen voor jeugdbeschermings- en jeugdreclasseringsmaatregelen. Bij de laatste wordt de stijging met name veroorzaakt door het woonplaatsbeginsel, waarvan het effect op dit taakveld nu pas in volle omvang zichtbaar wordt. Bij de start in 2023 van het driejarige contract voor segment 1 (verblijf met behandeling) zijn transformatiedoelstellingen geformuleerd, waarbij de veronderstelling was dat de lumpsumbijdrage vanaf 2026 mogelijk omlaag zou gaan. Bij de (risicovolle) raming bij het opstellen van de begroting 2024 is er daarom vanuit gegaan dat, na een tijdelijke stijging van uitgaven, de uitgaven met ingang van 2026 zouden dalen. Gezien de ontwikkelingen in dit segment in het bijzonder en binnen de jeugdzorg in het algemeen is de verwachting dat de eerder geraamde daling van uitgaven met ingang van 2026 niet haalbaar is. Daarom is ook in dit segment uitgegaan van gelijkblijvende (geïndexeerde) uitgaven.

Middels een raadsbesluit uit januari 2024 is besloten tot financiële solidariteit bij de regionale aanpak van geweld in afhankelijke relaties (GIA). Op basis daarvan is voor 2025 en verder een gemeentelijk aandeel in het tekort op de regionale begroting GIA voorzien dat hoger is dan in 2024.

De gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio stijgt ten opzichte van 2024 (via apart voorstel in juni 2024 aan raad voorgelegd). De grootste mutaties betreffen loon- en prijsstijging en een hogere bijdrage voor brandweerzorg en crisisbeheersing op basis van de verdeelsleutel. De herijking van de maatstaven gemeentefonds is van invloed geweest op deze verdeelsleutel en de verdeling van de kosten over de deelnemende gemeenten.

Kapitaallasten (zie algemene toelichting)

Personele lasten (zie algemene toelichting)

Vastgoed (zie paragraaf vastgoed)

Overige

Totaal

Saldo